Nowy raport PARP „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Styczeń 2025” pokazuje, że za niskim bezrobociem kryją się poważne strukturalne wyzwania: niedobór talentów, rosnące oczekiwania pracowników i przyspieszająca automatyzacja. Pracodawcy muszą szybko dostosować strategie zatrudnienia do nowych realiów.
Stopa bezrobocia na poziomie 5,1%, rosnące wynagrodzenia i optymistyczne dane makroekonomiczne mogłyby sugerować, że polski rynek pracy w 2025 roku ma się dobrze. Jednak raport Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości ujawnia głębszy obraz: firmy mierzą się z rosnącym deficytem kompetencji, coraz trudniejszymi rekrutacjami i koniecznością adaptacji do zmieniających się modeli pracy.
W grudniu 2024 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 786,2 tys. osób bezrobotnych, z czego niemal 38% pozostaje bez pracy długotrwale. Mimo tego aż 59% firm wskazuje na trudności w pozyskaniu pracowników – najczęściej z kompetencjami technicznymi, inżynieryjnymi, logistycznymi i w zakresie obsługi klienta. Taka luka kompetencyjna grozi spowolnieniem rozwoju wielu branż.
Równocześnie zmieniają się priorytety samych pracowników. Choć średnie wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wzrosło do 8821 zł (wzrost o 9,8% r/r), 33% ankietowanych deklaruje, że porzuciło pracę z powodu braku elastyczności. Dla 87% kluczowa jest stabilność zatrudnienia, ale niemal równie ważna okazuje się równowaga między pracą a życiem prywatnym (83%).
Dla firm oznacza to konieczność opracowania bardziej kompleksowych i zrównoważonych strategii zatrudnienia, które będą uwzględniać zarówno potrzeby biznesowe, jak i oczekiwania pracowników w zakresie wellbeing i rozwoju zawodowego.
Pandemia trwale zmieniła podejście do organizacji pracy. 41% pracowników oczekuje dziś możliwości decydowania o miejscu wykonywania obowiązków. Pracodawcy odpowiadają na te potrzeby – 63% firm planuje zatrudniać pracowników tymczasowych, co stanowi wzrost o 12 punktów procentowych w porównaniu z rokiem poprzednim. Równocześnie niemal co piąty Polak rozważa dodatkowe źródło dochodu, a wśród studentów ten odsetek sięga 42%.
Na horyzoncie rysują się też głębsze zmiany strukturalne. Według World Economic Forum, do 2030 roku powstanie około 170 mln nowych miejsc pracy w sektorach takich jak energia odnawialna, edukacja i opieka zdrowotna. Równolegle znikną 92 mln stanowisk w tradycyjnych branżach, co wymusi masowe przekwalifikowania.
Przedsiębiorcy deklarują, że najczęściej reagują na te zmiany poprzez podwyżki wynagrodzeń (28%), przekwalifikowanie pracowników (26%) i intensyfikację działań rekrutacyjnych (21%). Długofalowo najskuteczniejsze mogą się jednak okazać inwestycje w rozwój kompetencji – tzw. reskilling i upskilling.
Kolejnym wyzwaniem i szansą jest rosnąca rola sztucznej inteligencji w środowisku pracy. Z raportu Hays Poland wynika, że już 46% pracowników korzysta z narzędzi AI, a 66% firm aktywnie promuje ich wdrażanie. „Automatyzacja prostych zadań pozwala pracownikom skupić się na bardziej złożonych i innowacyjnych działaniach, co sprzyja rozwojowi kompetencji przyszłości” – czytamy w analizie.
Jednak nie wszystkie firmy są na to przygotowane. Sukces na rynku pracy 2025 i kolejnych lat będzie zależeć od zdolności organizacji do elastycznego reagowania na zmiany, wspierania rozwoju swoich pracowników i budowania środowiska pracy, które będzie przyciągać talenty – nie tylko pensją, ale także kulturą organizacyjną, wartościami i możliwościami rozwoju.
Raport przygotowany w ramach projektu pozakonkursowego FERS pn. „Rozwój i doskonalenie systemu sektorowych rad ds. kompetencji”. Pełna wersja raportu dostępna jest na stronie: www.parp.gov.pl
