Jak dziś wygląda etos pracy architekta? Jakie wyzwania – społeczne i urbanistyczne – stają przy planowaniu budynków? Rafał Hampel, prowadzący podcast „Spokojnie o wnętrzach” zaprosił do rozmowy o tym Rolanda Stańczyka, właściciela autorskiej pracowni RS Studio Projektowe, jednego z założycieli Stowarzyszenia Architektów Wnętrz.
Jednym z wątków poruszanych w rozmowie były błędy urbanistyczne i lokalowe, będące zaszłościami po poprzednim systemie. Jak ocenia Roland Stańczyk – na skutek złego planowania w poprzedniej epoce w centrach miast, w doskonałych lokalizacjach, znajdują się mieszkania komunalne, które część lokatorów mogła wykupić na własność. To zaszłość dawnej epoki, z którą dziś mierzą się architekci planujący w tej przestrzeni nowe budynku. W takim kontekście muszą podejmować trudne, odpowiedzialne decyzje.
– Jest pewien trudny temat, w którym nie mam jednoznacznej opinii – zaczął Roland Stańczyk, czym zaintrygował prowadzącego audycję. – W Warszawie stoi przepiękny budynek, który w moim odczuciu jest jednym z ciekawszych w Stolicy. Mam na myśli Vitkaca ulokowanego niemalże naprzeciwko „Smyka”. Ten znajdujący się po sąsiedzku obiekt jest również bardzo ciekawy i w miarę szczęśliwie został odrestaurowany, w przeciwieństwie do Dworca Centralnego, który „rewitalizacja” zabiła. Vitkac to budynek bardzo ładny, ciekawy, ponadczasowy. Chyba z całej twórczości Pracowni Kuryłowicza, którego miałem szczęście być uczniem, najbardziej dla mnie wybitny. Ale wokół niego powstał też ogromny konflikt. Vitkac został wybudowany naprzeciwko starego budynku i zasłonił ludziom, którzy tam mieszkają, całkowicie widok. Ci ludzie mieli do tamtego momentu jakiś rodzaj mini-placu. Powstanie Vitkaca z punktu widzenia miasta jest czymś dobrym. Bo to piękna architektura, który zostanie aktualna na długo. Ale z puntu widzenia tych ludzi, którzy zamieszkują jego sąsiedztwo na skutek całego zbiegu wydarzeń historycznych, jego powstanie jest tragedią. Oni mają ciemno w mieszkaniach, a za oknami – mają czarną bryłę. Dla architekta powstaje pytanie: czy można tak budować, czy nie? Oczywiście ten obiekt nie jest błędem architektonicznym, ale jest wynikiem pewnych błędów, które zostały poczynione wcześniej. W tych realiach, obarczonych wielką liczbą błędów, przychodzi nam tworzyć nową wartość. Nie mam odpowiedzi jak powinniśmy się tu zachować. Budynek mi się niezwykle podoba. Natomiast rozumiem w pełni tragedię tych ludzi, którzy mieszkają obok. Tego typu przykładów jest dużo, że jakość życia [ludzi mieszkających w pobliżu dobrej architektury – przyp. red.] zdecydowanie się pogarsza – opowiadał Roland Stańczyk.
Może moglibyśmy w jakiś sposób uczyć się na tego typu „niedoskonałościach” – zauważył Rafał Hampel. – Przykładem tego mógłby być na przykład budynek Hotelu Nobu zaprojektowany przez Pracownię Medusa. Przemo Łukasik bardzo fajnie o tym opowiadał, kiedy prezentował założenia architektoniczne. Zwracał uwagę, że rozmawiano z mieszkańcami na temat ściany, która przylega bezpośrednio do starego budynku, gdzie wychodzą okna i jak tak ściana ma wyglądać. Mówiono im, co będą widzieli. Zadbano o komfort mieszkańców, którzy w sąsiedztwie żyją, żeby ten nowo powstający budynek ich nie przytłoczył, tak jak w opisywanym przez Ciebie przykładzie.
Trzeba mieć też na uwadze, że ci ludzie dostali dużo wyższą wartość, dlatego że nowy obiekt powstał na miejsce stacji benzynowej. To chyba jedno z najgorszych sąsiedztw, jakie można sobie wyobrazić. Na takim obiekcie nieustannie jeżdżą samochody i czuć zapach benzyny. Więc w tym wypadku maja szczęście, że tuż obok powstają Koszyki. Wspaniała rewitalizacja i doskonałe miastotwórczo miejsce. A Hotel Nobu porządkuje ogromny bałagan przestrzenny, wykorzystuje trudną trójkątną działkę w sposób doskonały – ocenia Roland Stańczyk. – Poziom kontrowersji w przypadku tego projektu był dużo niższy, a architekci pomyśleli o tym, by zadbać o sąsiadów. To wspaniały przykład, że warto z ludźmi porozmawiać. Że warto wejść w relacje i uświadomić im, co dostaną w zamian. To mi się bardzo podoba – podsumowuje.
Posłuchaj całej rozmowy w serwisie Spotify lub na serwisie Spreaker.
Z działalnością Rolanda Stańczyka zapoznać się można na stronie www.rsstudio.pl oraz w mediach społecznościowych Facebook, Instagram i LinkedIn.
„Spokojnie o wnętrzach” to podcast dla osób, które mają w planach remont, są w trakcie projektowania i wyposażania swojego wnętrza. Prowadzi go Rafał Hampel. To również dawka przydatnych branżowych informacji, dla wszystkich urządzających przestrzenie komercyjne jak biuro, gabinety, hotele czy restaurację. To garść wiadomości dla osób pasjonujących się wzornictwem, architekturą i dobrym designem. Poszukujących nietuzinkowych rozwiązań.
– Nasi goście to specjaliści w swoich dziedzinach, pomogą dobrać właściwy materiał, zwrócą uwagę na ergonomię i funkcjonalność. Podczas rozmów będziemy poruszać tematy związane z odpowiedzialnością ekologiczną, rolą inwestora, architekta i wykonawcy. Porozmawiamy o kompetencji doradców, o kwestiach serwisowych i logistycznych – mówi prowadzący program, Rafał Hampel.
