Najczęstsze błędy popełniane przy oświetlaniu łazienki

Odwiedzając domy i mieszkania zauważam liczne błędy popełniane podczas projektowania oświetlenia łazienek. Które z nich stanowią największe zagrożenie dla użytkowników i zmniejszają funkcjonalność pomieszczenia? I, przede wszystkim, jak ich w łatwy sposób uniknąć?

KLASY SZCZELNOŚCI OŚWIETLENIA ŁAZIENKOWEGO

Wybierając lampy do łazienki zazwyczaj w pierwszej kolejności patrzymy na ich design. To bardzo złe podejście. Podejmowanie decyzji zakupowej powinniśmy tu zacząć od sprawdzenia klasy szczelności (IP) danego modelu. By ją odpowiednią dobrać, łazienkę dzieli się na 4 strefy.

• STREFA 0 – wanna, podłoga i ściany kabiny prysznicowej, umywalka oraz lampy znajdujące się bezpośrednio przy tych przestrzeniach (np. listwy LED). Wymagana tu klasa szczelności to IP 67. Gwarantuje ona pyłoszczelność oraz zabezpieczenie przed zalaniem przy zanurzeniu w wodzie do 1 m w czasie nie dłuższym niż 30 minut. Dodatkowo dozwolone jest tu tylko montowanie opraw oświetleniowych pod napięciem 12 V.
• STREFA 1 – nad wanną, kabiną prysznicową bądź umywalką. Tu również zwróćmy uwagę na zalecane obniżone napięcie 12 V. Jeśli chodzi o klasę szczelności, najlepsze będą lampy z IP 44, czyli zabezpieczone przed obiektami większymi niż 1 mm i przed kroplami wody spadającymi bądź rozpryskiwanymi pod dowolnym kątem.
• STREFA 2 – w odległości 0,6 m od wanny, kabiny prysznicowej i umywalki. Lampy tu umieszczone mogą być już podłączane pod napięcie 230 V, a ich klasa szczelności powinna wynosić IP 44.
• STREFA 3 – czyli strefa sucha, nie mająca bezpośredniego kontaktu z wodą. Możemy w niej bez obaw zamontować lampy mające IP 21, czyli zabezpieczone przed obiektami większymi niż 12,5 mm i przed kroplami wody spadającymi swobodnie pionowo. Podłączamy je pod napięcie 230 V.

MOC, JASNOŚĆ I BARWA ŚWIATŁA W ŁAZIENCE

Przyjmuje się, że dla dobrego rozjaśnienia łazienki w oświetleniu ogólnym (centralnym) na każde 6 m² powierzchni należy zamontować jedną żarówkę o mocy 75 W. Jeśli więc, przykładowo, nasze pomieszczenie ma wielkość 18 m², wtedy oświetlenie ogólne powinno być wyposażone w 3 źródła światła o mocy 75 W każde. Są to wartości podawane dla żarówek tradycyjnych, obecnie niedostępnych w sklepach. By dobrać odpowiednią moc świetlówek i żarówek LED zajrzyj do artykułu: Przeliczanie mocy żarówek.

Jeśli chodzi o strumień świetlny, minimalna jego wartość dla 1 m² to 200 lm. Dla wspomnianej łazienki o powierzchni 18 m² całe oświetlenie musi posiadać strumień świetlny o wartości 3 600 lm.

Co do barwy światła: przy oświetleniu ogólnym może być ona zimna bądź neutralna. Do oświetlenia lustra użyjmy żarówek neutralnych, które najlepiej oddadzą naturalne kolory. Jest to bardzo przydatne zwłaszcza przy wykonywaniu makijażu. W strefach relaksu (np. przy wannie) zdecydujmy się natomiast na oświetlenie ciepłe, które pomoże nam wyciszyć się i odprężyć.

JAKI RODZAJ ŻARÓWEK DO ŁAZIENKI?

Gdy dobieram oświetlenie do łazienki, zawsze odradzam świetlówki. Dają bowiem one sporą ilość światła i są energooszczędne, ale dość długo się nagrzewają. A wchodząc do łazienki (na przykład po to, by umyć ręce) od razu chcemy dostać w pełni jasne światło. Dodatkowo częste włączenie i od razu wyłączanie świetlówki znacznie skraca jej żywotność.

Żarówki halogenowe zapewniają sporą ilość światła, ale też dość szybko się nagrzewają, przez co nie będą w pełni bezpieczne dla dzieci. Zazwyczaj też ich barwa światła jest ciepła co, jak pisałam wyżej, nie zawsze okazuje się dobrym rozwiązaniem.

Osobiście do łazienki najbardziej polecam lampy LED, zwłaszcza lampy łazienkowe mające zintegrowany LED. Dlaczego? Między innymi dlatego, że możemy wybrać w nich dokładnie taką barwę światła, jaka jest nam potrzebna. Lampy LED zużywają też mało prądu, co gwarantuje nam oszczędność w rachunkach za energię elektryczną. I w końcu: diody LED nie nagrzewają się do wysokich temperatur, co gwarantuje bezpieczeństwo użytkownika i bardzo długą żywotność oświetlenia.

OŚWIETLENIE CENTRALNE W ŁAZIENCE

Wspomniałam już o trzech kluczowych parametrach oświetlenia, czyli mocy, jasności i barwie. Trzeba jednak powiedzieć jeszcze kilka dodatkowych słów o oświetleniu ogólnym tego pomieszczenia.

Po pierwsze: lampy łazienkowe sufitowe nie powinny być jedynymi lampami umieszczonymi we wnętrzu. Nawet, jeśli jest to mała przestrzeń, konieczne będą przynajmniej lampy nad lustro. W większych wnętrzach możemy zamontować także dodatkowe oświetlenie dekoracyjne czy lampy oświetlające prysznic lub wannę.

Po drugie: lampy wiszące na długim kablu to zazwyczaj zły wybór do łazienki. Nawet jeśli nie zawadzamy o taką lampę głową, to na przykład machnięcie ręcznikiem może już spowodować uderzenie w klosz. Dla pełnej swobody ruchów lepiej więc zainwestować na przykład w plafony łazienkowe.

OŚWIETLENIE LUSTRA

Jakie czynności wykonujemy przy łazienkowym lustrze? Na myśl przychodzą przede wszystkim dwie, o których pisałam już na początku tego tekstu, czyli kobiecy makijaż i golenie twarzy przez mężczyzn. Każda z nich wymaga dobrego, neutralnego oświetlenia, które da rozproszone światło właściwie oddające naturalne kolory. Kluczowe jest także to, by światło na przeglądającą się w lustrze twarz padało równomiernie i nie tworzyło cieni.

Do oświetlenia lustra najczęściej polecam kinkiety umieszczane u góry, po obu bokach lustra, lub kinkiety określane jako galeryjki (np. czarny kinkiety LED Milagro Shine). Są one umieszczane bezpośrednio nad lustrem, oświetlają je więc równomiernie od góry. Mniej popularne jest natomiast decydowanie się na lustra z wbudowanymi listwami LED. Jest to co prawda rozwiązanie bardzo praktyczne, ale jednocześnie dość kosztowne.

OŚWIETLENIE STREFY KĄPIELI – WANNY I PRYSZNICA

Pamiętajmy przede wszystkim, że zamieszczane tu lampy muszą cechować się wysoką klasą szczelności. Jest to niezbędne dla bezpieczeństwa użytkownika. Jeśli chodzi o barwę światła, decydujmy się na tę ciepłą. Czasem klienci wybierają tu także wodoodporne, różnobarwne taśmy LED dodające kąpieli niesamowitego charakteru.

INSTALACJA ELEKTRYCZNA W ŁAZIENCE – PODZIEL JĄ NA OBWODY

Ostatnia rzecz, która co do zasady powinna być pierwszą kwestią o której myślimy zastanawiając się nad oświetleniem łazienki, to podzielenie instalacji elektrycznej w łazience na dwa lub więcej obwodów. Dzięki temu osobno będziemy włączali oświetlenie ogóle, osobno – oświetlenie strefy kąpieli, a jeszcze osobno na przykład oświetlenie dekoracyjne czy oświetlenie lustra. Dzięki temu łatwo dopasujemy sceny świetlne do aktualnie wykonywanej czynności.

Jeśli o podzieleniu systemu na obwody pomyślimy zbyt późno, będzie się to wiązało z kosztownym i czasochłonnym kuciem ścian oraz późniejszym przywracaniem ich wykończenia do pierwotnego stanu (np. położenie na nowo glazury).